Anne karnında böbrek büyümesi, gebelikte en sık rastlanan ürolojik anomalilerden biridir ve her 100 gebelikten yaklaşık 1-2’sinde görülür. Bu durum ilerleme kaydetmeyebilir ya da kendiliğinden kaybolabilir. Küçük bir kısımda ise ciddi sorunlara neden olabilir.
İçindekiler
Böbrek Büyümesi Nedir?
Böbrek büyümesi görülen bebeklerde bir veya iki böbrekte büyüme gerçekleşebilir. Böbrek büyümesi bebek anne karnındayken oluşabilir. Bu durumun tespiti gebeliğin 20. haftasından itibaren yapılabilir. Böbrek genişlemesi tespit edilirse bebek doğar doğmaz çocuk ürolojisinin takibine girer.
Bebeklerde Böbrek Gelişimi
Bebek anne karnında 2. ayını tamamladıktan sonra böbrek dokuları oluşmaya başlar. Böbrek gelişimi bebekler için önem taşır. Böbrek gelişimini ultrasonografi ile takip etmek mümkündür. Eğer bebeğin böbreklerinde idrar yollarının genişlemesi ve toplayıcı sistemde sıvı birikimi tespit edilirse, bu durum hidronefroz olarak adlandırılır. Doğum öncesinde 18. ve 20. haftalarda böbreklerin kontrolü sağlanmalıdır. Eğer normal bir gelişim görünmüyorsa takibi 2 haftada bir yapılabilir. Bebekte böbrek genişlemesi sonucunda böbrek pelvisi ön arka 5-9 mm arasında olabilir. 5-9 mm arasında olan böbrek pelvisi ön arka çapı hafif orta derecede böbrek büyümesi olarak gösterilirken 10 mm üzerinde olması ileri derecede olduğuna işarettir.
Bebeklerde Böbrek Büyümesi Belirtileri
Bebeklerde böbrek büyümesi anne karnındayken tespit edilebilir. Bebekte böbreklerin büyümesi durumu varsa bu durum annede bir belirtiye neden olmaz. Genel kontroller sırasında böbrek büyümesi fark edilebilir. Anne karnında böbrek büyümesi varsa çoğu zaman bu durum tespit edilir ancak nadiren de olsa tespiti sağlanamayabilir. Ayrıca doğumdan sonra da böbrek büyümesi gerçekleşebilir. Doğumdan sonra bebeklerde böbrek büyümesi varsa ya da anne karnında böbrek büyümesi gerçekleşmişse yeni doğan bebekte ya da bebeğin ilk yıllarında şu belirtiler görülebilir:
- Beslenmek istememe,
- Huzursuz olması,
- İdrar yaparken ağlama
- İdrardan kan gelmesi,
- İdrarın kötü kokulu olması,
- Ateşinin yükselmesi,
- Nedeni bilinmeyen ağlama krizleri
Anne Karnında Böbrek Büyümesi Neden Olur?
Böbrek büyümesinin sebebi olarak idrar yolu tıkanıklığı gösterilebilir. Ayrıca idrarın idrar kesesinden yukarı çıkması sonucunda da böbrek genişlemesi görülebilir. Böbrek büyümesinin bu gibi sebepleri olabileceği gibi bu sebeplerden bağımsız olarak böbreğin kistik ya da tümoral büyümeleri gerçekleşebilir. Böbrek büyümesi genel olarak tek taraflıdır fakat bazı bebeklerde iki böbrekte de büyüme gerçekleşebilir. Böbrek genişlemesi genellikle ultrasonografide idrar yollarındaki genişleme ile tespit edilir. İdrar yolları USG ile incelendikten sonra idrar yolu genişlemesi görülüyorsa böbrek büyümesinden de şüphenilebilir. İdrar yolu genişlemesi iki taraflı görülmüşse bebek doğar doğmaz ultrasonografi ile değerlendirme yapmak gerekir. Eğer gebelik sırasında belirgin bir genişleme görülmemişse, doğumdan 7 gün sonra yapılan ultrasonografi ile kesin değerlendirme yapılır. Bunun sebebi ise bebek vücudundan su kaybedeceği için idrar yolunda kesin olarak genişleme var mı yok mu tespiti sağlanır.
Bebekte Böbrek Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?
Bebekte böbrek büyümesi tek taraflı ise anne karnında müdahaleye gerek kalmayabilir. Ancak böbrek büyümesi iki taraflı ise ve annenin amniyon sıvısında azalma görülmüşse müdahale etmek gerekebilir. Bebeğin akciğer gelişimini de etkileyen bu duruma anne karnındayken işlem yapılabilir. Bu müdahalenin nasıl olacağına uzmanlar karar vermektedir. Anne karnındaki bebeğe endoskopik ya da açık ameliyat uygulanabilir. Ancak bu uygulamanın çok fazla yapılmadığı bilinmektedir ve riskleri bulunur. Bebek doğduktan sonra ise müdahale yine durumun şiddetine göre yapılır. Eğer hafif ve orta derecede ise ve tek böbrekteyse sadece izleme sağlanır. Böbrek büyümesinin ilerleyip ilerlemediğine bakılır. İleri derecede böbrek büyümesi mevcutsa, böbreğin fonksiyonlarını korumak için cerrahi müdahale gerekebilir. İleri derecede böbrek büyümesi tedavi edilmediği durumda kalıcı böbrek hasarına neden olacağı için muhakkak takip ve tedavi edilmelidir.
